Pleegoudervoogdij

U bent pleegouder van een kind dat niet meer bij zijn of haar eigen ouders kan wonen. Het kind zal permanent in uw gezin blijven. In dat geval kunt u overwegen om pleegoudervoogd te worden. Als pleegoudervoogd heeft u het gezag over het kind. We noemen dat pleegoudervoogdij.

Wat betekent het om pleegoudervoogd te zijn?

Als u voogd van een kind bent, dan bent u de wettelijke vertegenwoordiger van het kind. De zeggenschap over belangrijke zaken ligt dan bij u. U kunt alleen voogd zijn of met zijn tweeën, bijvoorbeeld met uw partner. De rechter spreekt de voogdij uit.

Waarom kiezen voor pleegoudervoogdij?

De belangrijkste overwegingen om voor pleegoudervoogdij te kiezen, zijn:

• Zekerheid ten aanzien van de plaatsing:
  Het kind blijft in principe bij u wonen totdat hij of zij volwassen is.
• Zelf belangrijke beslissingen nemen:
  U kunt bijvoorbeeld zelf beslissingen nemen over schoolkeuze en medische behandelingen. U kunt zelf samen met uw kind een paspoort aanvragen of op vakantie gaan naar het buitenland.
• Een grotere kans op een duurzame emotionele relatie met het kind:
  Het combineren van opvoedingsverantwoordelijkheid en het dragen van het formele gezag heeft een gunstige invloed op de ontwikkeling van het pleegkind en de hechting binnen het pleeggezin. Dat blijkt uit onderzoek.

Het is voor de ontwikkeling van een kind belangrijk om in een zo ‘normaal’ mogelijke opvoedingssituatie op te groeien. Daarbij past het om pleegouders zeggenschap te geven over het pleegkind. Pleegouders kunnen dan belangrijke beslissingen over het pleegkind zelf nemen, in plaats van toestemming te moeten vragen aan ouders of de jeugdbescherming.

Hoe kan ik pleegoudervoogd worden?

De beslissing om pleegoudervoogd te worden vraagt om een zorgvuldige afweging. Het belang van het pleegkind staat hierbij centraal.

In de meeste gevallen is pleegoudervoogdij een gezamenlijke beslissing na het doornemen van alle voorwaarden en goed overleg tussen jeugdbescherming, de pleegzorgorganisatie en de pleegouders. Indien pleegoudervoogdij mogelijk en gewenst is, dan dient jeugdbescherming een verzoek in bij de rechter. De rechter beslist of het verzoek wordt toegewezen.

Er zijn ook andere routes waarlangs de voogdij verkregen kan worden, als niet alle partijen het in beginsel eens zijn met de pleegoudervoogdij. Pleegouders kunnen bijvoorbeeld zelf een verzoek tot pleegoudervoogdij indienen bij de rechter, als de huidige voogd zichzelf niet wil laten ontslaan.

Pleegouders kunnen de rechter verzoeken om in het kader van hun blokkaderecht ouders te ontheffen uit het gezag.

Welke rechten moeten gewaarborgd zijn?

De rechten van het pleegkind moeten bij pleegoudervoogdij gewaarborgd zijn. Bijvoorbeeld het recht op continuïteit in de verzorging en opvoeding en het recht op identiteit en afstamming.

Dat betekent bijvoorbeeld dat:

• het pleegkind weet wie zijn ouders zijn en wat de achtergrond van de plaatsing is;
• als ouders actief invulling geven aan hun ouderschap, dit ook na de voogdijoverdracht gewaarborgd moet blijven;
• pleegouders uit eigen beweging bereid zijn om de achtergrond van het pleegkind met het pleegkind te bespreken;
• pleegouders bereid zijn om afspraken met de ouders en familie te maken over de omgang en het geven van informatie over het pleegkind.

Zijn er nadelen aan pleegoudervoogdij?

Er kunnen ook nadelen zijn aan pleegoudervoogdij, bijvoorbeeld:

• Wanneer het contact met de ouders niet goed verloopt, dan is er geen voogd meer beschikbaar als bemiddelaar.
• Wanneer ouders zich niet aan de onderhoudsplicht houden, is de pleegoudervoogd in de praktijk vaak degene die de benodigde kosten voor het kind moet betalen.
• Als er opgroei- en opvoedproblemen ontstaan, is de pleegoudervoogd zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van extra of gespecialiseerde hulp.
• Wanneer het pleegcontract voortijdig wordt verbroken, voor de 18e verjaardag van een pleegkind, ontstaat er een nieuwe situatie. Dit is bijvoorbeeld aan de orde als plaatsing in een gespecialiseerde instelling noodzakelijk is. Pleegoudervoogden die gezamenlijk de voogdij hebben worden dan onderhoudsplichtig. Bij éénhoofdige voogdij geldt dit niet.

Is de voogdij voor altijd?

Indien beide ouders zijn overleden, duurt een voogdij tot het kind achttien jaar is. In alle andere gevallen is de voogdij formeel niet definitief. Een ouder kan om herstel van het gezag vragen, door een verzoek tot herstel van het ouderlijk gezag in te dienen bij de rechter. In de praktijk kent een rechter zo’n verzoek echter zelden toe, omdat de wet hieraan strenge eisen stelt.

Krijg ik nog steeds een pleegvergoeding?

Een pleegoudervoogd is niet onderhoudsplichtig. Daarom behoudt u de pleegvergoeding. Ook blijft u begeleiding en ondersteuning krijgen van de pleegzorgorganisatie. De intensiteit van de begeleiding van de pleegzorgorganisatie wordt afgestemd op de hulpbehoefte van het kind.

U dient zelf de verzekeringen, zoals een (aanvullende) zorgverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering te regelen.

Vergoeding van bijzondere kosten, zoals onderwijskosten kunt u aanvragen bij uw pleegzorgorganisatie.

Krijg ik kinderbijslag?

Pleegouders die een pleegvergoeding ontvangen, komen niet in aanmerking voor kinderbijslag. Dit geldt ook voor pleegoudervoogden.

Erfrechtelijke aanspraken

Pleegoudervoogdij levert een pleegkind geen erfrechtelijke aanspraken op. Het kind erft alleen van zijn pleegoudervoogd als deze het pleegkind in het testament iets heeft nagelaten. Indien er geen testament is gemaakt, erft een pleegkind alleen van zijn ouder(s).

Lees meer over pleegoudervoogdij in onderstaande brochure: